การบริหารจัดการน้ำ

ปัจจุบัน ระบบวัฏจักรน้ำของโลกกำลังเผชิญกับภาวะไม่สมดุลจากการใช้น้ำเกินขนาดและการจัดการที่ผิดพลาด รายงานโดย Global Commission on the Economics of Water ระบุว่า ในแต่ละวัน เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีมากกว่า 1,000 คนเสียชีวิตจากโรคที่เกิดจากน้ำและสุขาภิบาลที่ไม่ปลอดภัย ผู้หญิงและเด็กผู้หญิงต้องใช้เวลากว่า 200 ล้านชั่วโมงต่อวันในการเดินทางและขนน้ำ ระบบอาหารทั่วโลกกำลังประสบปัญหาขาดแคลนน้ำจืด ขณะที่เมืองต่าง ๆ กำลังทรุดตัวลงเนื่องจากชั้นน้ำใต้ดินแห้งเหือด

ที่น่ากังวลคือ ปัญหาน้ำซึ่งเป็นผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ขณะเดียวกันก็กลายเป็นตัวเร่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพมากยิ่งขึ้น เช่น ความชื้นในดินลดลง ระบบนิเวศน้ำจืดถูกทำลาย ส่งผลให้เกิดภัยแล้ง น้ำท่วม คลื่นความร้อน และไฟป่าที่รุนแรงขึ้นทั่วโลก

ประเทศไทยกำลังเผชิญกับวิกฤตน้ำที่ซับซ้อน ทั้งในด้านปริมาณ คุณภาพ และความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึง ข้อมูลจาก The Water Project ระบุว่า แม้ไทยจะมีฝนตกเฉลี่ยตลอดปี แต่การกระจายน้ำไม่ทั่วถึง ทำให้หลายพื้นที่ต้องประสบภัยแล้ง ขณะที่บางพื้นที่ โดยเฉพาะในชนบท ยังขาดแคลนแหล่งน้ำดื่มที่ปลอดภัยและระบบประปาที่ยังไม่ครอบคลุม นอกจากนี้ แหล่งน้ำจำนวนมากยังเผชิญกับปัญหาการปนเปื้อนจากของเสียในชุมชน สารเคมีทางเกษตร และกิจกรรมอุตสาหกรรม ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพประชาชน การเติบโตของเมืองและภาคอุตสาหกรรมได้เพิ่มความต้องการใช้น้ำอย่างต่อเนื่อง ขณะที่ระบบโครงสร้างพื้นฐานในการจัดการน้ำยังไม่สามารถรองรับได้อย่างเพียงพอ

ในฐานะองค์กรที่มุ่งมั่นต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน บริษัท พริ้นซิเพิล แคปิตอล จำกัด (มหาชน) ตระหนักถึงความสำคัญของ “น้ำ” ในฐานะทรัพยากรธรรมชาติที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต และเป็นหัวใจของระบบบริการสุขภาพ การใช้ทรัพยากรน้ำอย่างรู้คุณค่าและรับผิดชอบ จึงเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญที่เรายึดถือในการดำเนินธุรกิจ

บริษัทฯ ได้กำหนดแนวทางการบริหารจัดการน้ำที่ครอบคลุมทั้งด้านการใช้ การอนุรักษ์ และการระบายน้ำ โดยมีการกำหนดเป้าหมายเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณอย่างชัดเจน เพื่อสนับสนุนเป้าหมายการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และการเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงาน

แนวทางและผลการดำเนินงานที่สำคัญ

คำมั่นด้านการใช้น้ำ

บริษัท พริ้นซิเพิล แคปิตอล จำกัด (มหาชน) ในฐานะองค์กรที่มุ่งมั่นดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน และตระหนักถึง “น้ำ” ในฐานะทรัพยากรธรรมชาติที่มีคุณค่าอย่างยิ่งต่อชีวิต สุขภาพ และระบบบริการสาธารณสุข บริษัท พริ้นซิเพิล แคปิตอล จำกัด (มหาชน) ขอประกาศคำมั่นในการบริหารจัดการน้ำอย่างรับผิดชอบ ดังนี้

  1. บริษัทฯ จะดำเนินการติดตาม ตรวจสอบ ให้การดำเนินงานและการจัดการน้ำเป็นไปตามกฎหมาย กฎระเบียบ และข้อบังคับต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
  2. บริษัทฯ จะดำเนินมาตรการเพื่อลดการใช้น้ำและปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้น้ำในทุกกิจกรรมขององค์กรอย่างต่อเนื่อง
  3. บริษัทฯ จะลงทุนในเทคโนโลยี อุปกรณ์ และนวัตกรรมที่ช่วยประหยัดน้ำ และส่งเสริมการนำน้ำกลับมาใช้ซ้ำในกระบวนการที่เหมาะสม
  4. บริษัทฯ จะจัดเก็บและติดตามข้อมูลการใช้น้ำจากทุกพื้นที่ปฏิบัติงาน เพื่อใช้ในการวิเคราะห์ วางแผน และพัฒนามาตรการที่เหมาะสม
  5. บริษัทฯ จะให้ความสำคัญกับพื้นที่ที่มีระดับความเครียดด้านน้ำสูง (Water Stress) โดยดำเนินการเชิงรุกและมีแผนเฉพาะเพื่อรองรับความเสี่ยง
  6. บริษัทฯ จะสร้างความตระหนักรู้ในหมู่พนักงาน คู่ค้า และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อร่วมกันใช้ทรัพยากรน้ำอย่างรู้คุณค่าและมีจิตสำนึกร่วม

บริษัทฯ เชื่อมั่นว่า การจัดการน้ำอย่างยั่งยืนไม่เพียงช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่ยังเป็นส่วนสำคัญในการยกระดับคุณภาพบริการและความเชื่อมั่นจากผู้ใช้บริการและสังคมในระยะยาว

เป้าหมายในภาพรวมด้านการใช้น้ำที่สำคัญของบริษัท

  • ติดตั้งระบบน้ำหมุนเวียนครบทุกโรงพยาบาลภายในปี 2573
  • กำหนดให้การออกแบบอาคารใหม่ในเครือคำนึงถึงหลักการอนุรักษ์น้ำ โดยใช้อุปกรณ์สุขภัณฑ์และระบบประปาที่ช่วยลดการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ
  • ส่งเสริมให้มีการปรับปรุงระบบใช้น้ำในอาคารที่เปิดดำเนินงานอยู่เดิม โดยประเมินและปรับเปลี่ยนอุปกรณ์หรือแนวทางการใช้น้ำให้เหมาะสม เพื่อยกระดับประสิทธิภาพและลดการสูญเสียน้ำ
  • ส่งเสริมความรู้ด้านการใช้น้ำอย่างยั่งยืนให้กับพนักงาน
  • เพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำ โดยปริมาณการใช้น้ำเฉลี่ยต่อผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี) ลดลงร้อยละ 10 จากปีฐาน
  • เพิ่มสัดส่วนสัดส่วนของน้ำหมุนเวียน (reuse/recycle) ต่อการใช้น้ำทั้งหมด (%) ให้ได้ไม่น้อยกว่า 10% ภายในปี 2573

เป้าหมายการลดการใช้น้ำในพื้นที่น้ำตึงเครียด (Water Stress)

  • จัดตั้งระบบตรวจวัดและรายงานผลการใช้น้ำแบบรายเดือนในโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ความเสี่ยงสูง
  • ดำเนินการติดตั้งอุปกรณ์ประหยัดน้ำ เช่น ก๊อกน้ำระบบเซ็นเซอร์และสุขภัณฑ์ประหยัดน้ำ อย่างน้อย 30% ในพื้นที่ High และ Extremely High ภายในปี 2573
  • นำระบบการบำบัดและนำน้ำกลับมาใช้ซ้ำ (Water Reuse System) ไปใช้ในโรงพยาบาลอย่างน้อย 7 แห่งในพื้นที่ High และ Extremely High ภายในปี 2570
  • จัดอบรมบุคลากรเรื่องการใช้น้ำอย่างยั่งยืน ครอบคลุม 100% ของเจ้าหน้าที่ดูแลอาคารอย่างต่อเนื่อง
  • ลดปริมาณการใช้น้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี) ในพื้นที่ High และ Extremely High ลงอย่างน้อย 10% ภายในปี 2573 เทียบจากปีฐาน 2566

แผนการจัดการน้ำของบริษัท

บริษัทฯ มีระบบจัดเก็บและติดตามข้อมูลการใช้น้ำจากทุกพื้นที่ปฏิบัติงาน เพื่อนำมาวิเคราะห์และปรับปรุงประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกิจการสถานพยาบาลที่ต้องดำเนินการตามข้อกำหนดกฎหมายเกี่ยวกับการบำบัดน้ำเสีย ทุกโรงพยาบาลในเครือมีระบบตรวจติดตามค่าพารามิเตอร์น้ำอย่างสม่ำเสมอ หากพบแนวโน้มความผิดปกติ จะมีการตรวจสอบและดำเนินการแก้ไขทันที พร้อมทั้งจัดอบรมบุคลากรให้มีความรู้ด้านการควบคุมระบบมลพิษทางน้ำตามมาตรฐานที่กำหนด

การประเมินพื้นที่น้ำตึงเครียด (Water Stress)

บริษัท พริ้นซิเพิล แคปิตอล จำกัด (มหาชน) ได้ประเมินระดับ ความเครียดด้านน้ำ (Water Stress) ของพื้นที่ตั้งโรงพยาบาล โดยอ้างอิงจากฐานข้อมูลที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล WRI Aqueduct เพื่อให้สามารถวางแผนลดการใช้น้ำในพื้นที่ที่มีข้อจำกัดด้านทรัพยากร จากการประเมินพบว่าโรงพยาบาลในเครือดำเนินการอยู่ในพื้นที่ที่มีระดับความเสี่ยงแตกต่างกัน ดังนี้:

  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ ปากน้ำโพ 1 จังหวัดนครสวรรค์
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ ปากน้ำโพ 2 จังหวัดนครสวรรค์
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ อุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ ลำพูน จังหวัดลำพูน
  • โรงพยาบาลศิริเวช ลำพูน จังหวัดลำพูน
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ ศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ สุวรรณภูมิ จังหวัดสมุทรปราการ
  • โรงพยาบาลพิษณุเวช จังหวัดพิษณุโลก
  • โรงพยาบาลพิษณุเวช พิจิตร จังหวัดพิจิตร
  • โรงพยาบาลพิษณุเวช อุตรดิตถ์ จังหวัดอุตรดิตถ์
  • โรงพยาบาลรวมแพทย์ พิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก

* สำหรับปี 2568 ได้ดำเนินธุรกิจโรงพยาบาลในจังหวัดกำแพงเพชรเพิ่มเติม

  • โรงพยาบาลวิรัชศิลป์ จังหวัดชุมพร

* สำหรับปี 2568 ได้ดำเนินธุรกิจโรงพยาบาลในจังหวัดกาญจนบุรีเพิ่มเติม 

  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ อุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ สกลนคร จังหวัดสกลนคร
  • โรงพยาบาลพริ้นซ์ มุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร

ผลการดำเนินงานในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา

 

ปริมาณการใช้น้ำของบริษัท จำแนกตามแหล่งน้ำ

ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลภายในเครือ 12 14 15
ปริมาณการดึงน้ำรวม (ลบ.ม.) 277,711.00 435,375.00 450,077.40
ปริมาณการดึงน้ำประปาหรือน้ำจากองค์กรอื่น (ลบ.ม.) 277,711.00 349,705.00 349,705.00
ปริมาณการดึงน้ำบาดาล (ลบ.ม.) N/A 85,670.00 76,141.40
จำนวนผู้ป่วย (คน/ปี) 1,101,822 855,467 959,976
ปริมาณการดึงน้ำเฉลี่ยต่อผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี)
* เป้าหมาย ลดลงร้อยละ 10 จากปีฐาน (2566)
N/A ไม่สามารถคำนวณได้เนื่องจากยังไม่มีการเก็บปริมาณน้ำบาดาล 0.51 0.47 (-7.88%)

 

ปริมาณน้ำทิ้งของบริษัท จำแนกตามแหล่งปล่อย

ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลภายในเครือ 12 14 15
ร้อยละของน้ำทิ้งที่ได้รับการบำบัด (%) 100.00 100.00 100.00
ปริมาณน้ำทิ้งรวม (ลบ.ม.) 222,168.80 347,783.00 359,698.92
ปริมาณน้ำทิ้งที่ปล่อยสู่แหล่งน้ำผิวดิน (ลบ.ม.) 222,168.80 347,783.00 359,698.92

 

ปริมาณการใช้น้ำของบริษัท

ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลภายในเครือ 12 14 15
ปริมาณการใช้น้ำสุทธิ (ลบ.ม.) 55,542.20 87,592.00 90,378.48

 

ปริมาณการใช้น้ำของโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ Extremely High จำแนกตามแหล่งน้ำ

ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ Extremely High 5 5
ปริมาณการดึงน้ำรวม (ลบ.ม.) 123,047 135,340
ปริมาณการดึงน้ำประปาหรือน้ำจากองค์กรอื่น (ลบ.ม.) 96,194 113,544
ปริมาณการดึงน้ำบาดาล (ลบ.ม.) 26,853 21,796
จำนวนผู้ป่วย (คน/ปี) 254,313 277,110
ปริมาณการดึงน้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี)
* เป้าหมาย ลดปริมาณการใช้น้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี) ในพื้นที่ Extremely High ลงอย่างน้อย 10% ภายในปี 2573 เทียบจากปีฐาน 2566
0.48 0.49 (+0.94%)

 

ปริมาณการใช้น้ำของโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ High จำแนกตามแหล่งน้ำ

ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ High 6 6
ปริมาณการดึงน้ำรวม (ลบ.ม.) 238,591 243,107.40
ปริมาณการดึงน้ำประปาหรือน้ำจากองค์กรอื่น (ลบ.ม.) 179,774 188,762
ปริมาณการดึงน้ำบาดาล (ลบ.ม.) 58,817 54,345.40
จำนวนผู้ป่วย (คน/ปี) 477,087 542,317
ปริมาณการดึงน้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี)
* เป้าหมาย ลดปริมาณการใช้น้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี) ในพื้นที่ High ลงอย่างน้อย 10% ภายในปี 2573 เทียบจากปีฐาน 2566
0.50 0.45 (-10.36%)

 

ปริมาณการใช้น้ำของโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ Medium-High จำแนกตามแหล่งน้ำ

ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ Medium-High 1 1
ปริมาณการดึงน้ำรวม (ลบ.ม.) 50,417 39,600
ปริมาณการดึงน้ำประปาหรือน้ำจากองค์กรอื่น (ลบ.ม.) 50,417 39,600
จำนวนผู้ป่วย (คน/ปี) 65,468 69,149
ปริมาณการดึงน้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี) 0.77 0.57 (-25.64%)

 

ปริมาณการใช้น้ำของโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ Low จำแนกตามแหล่งน้ำ

ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ Water Stress ระดับ Low 2 3
ปริมาณการดึงน้ำรวม (ลบ.ม.) 23,320 32,030
ปริมาณการดึงน้ำประปาหรือน้ำจากองค์กรอื่น (ลบ.ม.) 23,320 32,030
จำนวนผู้ป่วย (คน/ปี) 58,599 71,400
ปริมาณการดึงน้ำเฉลี่ย/ผู้ป่วย (ลบ.ม./คน/ปี) 0.40 0.45 (+12.73%)

 

ปริมาณการใช้น้ำหมุนเวียนของบริษัท

เป้าหมาย ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลที่มีการใช้น้ำหมุนเวียน ครบทุกโรงพยาบาล ภายในปี 2573 3 จาก 12 รพ. 4 จาก 14 รพ. 4 จาก 15 รพ.
ปริมาณการใช้น้ำรีไซเคิล (ลบ.ม.) - 366 517 363 * เนื่องจากมีอุปกรณ์ชำรุด ปริมาณจึงน้อยกว่าปี 2566
สัดส่วนของน้ำหมุนเวียน (reuse/recycle) ต่อการใช้น้ำทั้งหมด (%) เพิ่มสัดส่วนสัดส่วนของน้ำหมุนเวียน (reuse/recycle) ต่อการใช้น้ำทั้งหมด (%) ให้ได้ไม่น้อยกว่า 10% จากปีฐาน 2566 ภายในปี 2573 N/A ไม่สามารถคำนวณได้เนื่องจากยังไม่มีการเก็บปริมาณน้ำบาดาล 0.11 0.08
จำนวนโรงพยาบาลที่มีการใช้น้ำหมุนเวียนที่อยู่ในพื้นที่ water stress ระดับ High และ Extremely High อย่างน้อย 7 แห่ง ภายในปี 2570 2 3 3

 

ค่าใช้จ่ายจากการใช้น้ำ

ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567
จำนวนโรงพยาบาลภายในเครือ 12 14 15
ค่าใช้จ่ายการใช้น้ำรวม (บาท) 6,033,074.32 8,143,624.61 8,624,282.00
ค่าใช้จ่ายการใช้น้ำประปาหรือน้ำจากองค์กรอื่น (บาท) 6,033,074.32 8,143,624.61 8,624,282.00
ร้อยละของค่าใช้จ่ายการใช้น้ำรวมต่อค่าใช้จ่ายรวม (%) 0.10 0.13 0.14
ร้อยละค่าใช้จ่ายการใช้น้ำรวมต่อรายได้รวม (%) 0.09 0.14 0.15
อัตราส่วนค่าใช้จ่ายการใช้น้ำรวมต่อจำนวนพนักงานรวม (บาท/คน/ปี) 2,035.45 2,076.40 2,073.64


ผลการดำเนินงานอื่น ๆ

ตัวชี้วัด เป้าหมาย ปี 2565 ปี 2566 ปี 2567
ร้อยละของโรงพยาบาลที่มีแผนการจัดการน้ำ (%) ทุกโรงพยาบาลมีแผนการจัดการน้ำ 100 100 100
ร้อยละของโรงพยาบาลที่มีระบบตรวจวัดและบำบัดน้ำเสียครบถ้วน (%) ทุกโรงพยาบาลมีระบบตรวจวัดและบำบัดน้ำเสียครบถ้วน 100 100 100
จำนวนเหตุการณ์การไม่ปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านคุณภาพ/ปริมาณน้ำ ตามที่ระบุในใบอนุญาตมาตรฐานและกฎระเบียบ พร้อมแนวทางการจัดการแก้ไข เยียวยา จำนวนเหตุการณ์ = 0 0 0 0
thTH